Dit opiniestuk verscheen op knack.be

​

Dat de kansarmoede in ons land, in Vlaanderen en in onze steden stijgt, mag niet verbazen. Met een regering die alle facturen fors de hoogte heeft ingejaagd en de ene na de andere ondersteunende maatregel schrapt, vallen er vanzelfsprekend heel wat mensen uit de boot.

​

De recente cijfers van Kind & Gezin bewijzen het: overal stijgt de (kans)armoede. Armoede-experts (o.a. Wim Van Lancker) zijn duidelijk: de cijfers zeggen niets over het lokaal beleid, maar tonen dat de levenscontext steeds moeilijker wordt voor kwetsbare gezinnen. De metingen zijn als de kanarie in de koolmijn: de steden fungeren als indicatie voor een groter probleem. En voor dat groter probleem wijzen de experts op de verpletterende verantwoordelijkheid van Vlaams en federaal beleid.

​

Wat deze regering doet

​

Weet u het nog? N-VA-minister Liesbeth Homans ging de kinderarmoede halveren en daar mochten we haar op het einde van de legislatuur op afrekenen. Hier zijn we dan: overal is de armoede gestegen. Een dramatisch rapport waarvan men de schuld nu op anderen tracht te steken. In steden waarin N-VA niet in het bestuur zit, wijst men gretig naar het lokale beleid (zoals Lorin Parys in Leuven). En waar de Vlaams-nationalisten wél de plak zwaaien - denk aan Antwerpen - daar roept men, u raadt het, dat het de schuld is van de vreemdelingen. Men spreekt zelfs van 'importarmoede'.

​

Even serieus: wat had men verwacht van een regering die armoede relatief vindt en zich uitslooft om de bovenkant van de maatschappij te bedienen? Dat door de stroom aan asociale maatregelen de armoede zou dalen? Dacht men dat het verhogen van de gas-, water- en elektriciteitsfactuur geen slachtoffers zou maken? Dat het verdriedubbelen (!) van de kinderopvangprijs voor mensen met het laagste inkomen hen zou helpen? Dat minder dienstverlening, minder ondersteuning voor kansarmen in het onderwijs, hogere prijzen voor openbaar vervoer en gezondheidszorg niemand zouden raken? Dat de armoedeproblematiek die men plots - net voor de verkiezingen - opnieuw belangrijk lijkt te vinden, zou verbeteren?

​

Dat men nu de nefaste gevolgen van dat regeringsbeleid in de schoenen van lokale besturen probeert te schuiven en er een politiek spel van wil maken, toont naast een totaal gebrek aan intellectuele eerlijkheid, vooral de onwil om het debat op een faire en correcte manier te voeren. Dan krijg je populistisch getoeter over een thema dat veel te belangrijk is om het enkel te gebruiken als campagnemiddel.

​

Ieder zijn verantwoordelijkheid

​

Het is niet de stad of gemeente die onze basisrechten vorm geeft, daarvoor hebben we een federale en Vlaamse regering en betalen we belastingen en sociale bijdragen. De stad betaalt de pensioenen van zijn burgers niet, bepaalt niet wie recht heeft op een leefloon en tekent ons kindergeld- of onderwijssysteem niet uit. Of het nu gaat over de hoeveelheid van lasten op arbeid, de minimale arbeidsvoorwaarden van een werknemer of de terugbetaling van gezondheidskosten: stuk voor stuk geen bevoegdheden van het lokale bestuur. Bovenlokaal worden de krijtlijnen bepaald waartussen de lokale besturen kunnen kleuren. Een lokaal bestuur probeert dat aan te vullen en speelt in op de directe noden in de gemeente.

​

Lokaal kan je wel beslissen om de verantwoordelijkheid van een minister over te nemen, in afwachting en tijdelijk. Bijvoorbeeld wanneer Vlaanderen een buslijn afschaft om te besparen, maar je je hier lokaal hier niet bij kan neerleggen omdat zo de basismobiliteit van je inwoners in het gedrang komt. Een gemeente kan er dan voor kiezen om zelf een bus en chauffeur te financieren. Maar dat kost handenvol geld, waar een lokaal bestuur ook helemaal geen inkomsten voor heeft. De stad of gemeente int hiervoor geen belastingen. Vlaanderen wel. Zoiets verwachten van lokale besturen is dus eigenlijk de wereld op zijn kop. Je betaalt als burger toch Vlaamse belastingen om de mobiliteit zo uit te bouwen dat iedereen in dit land zich kan verplaatsen?

​

Hetzelfde gaat op voor de strijd tegen kansarmoede. Je kan lokaal bijpassen, maar de echte verantwoordelijkheid en de echte hefbomen zitten hoger. Als men dan op dat hoger niveau de (sociale) basisrechten afbrokkelt, uitholt en in vraag stelt, dan zijn alle maatregelen die het lokaal bestuur neemt in de strijd tegen kansarmoede druppels op een hete plaat.

Er is in ons land dus steeds meer kwetsbaarheid en (kans)armoede, ook bij kinderen. Als lokaal bestuur strijden wij daar keihard tegen, elke dag weer, met talloze initiatieven en beleidsmaatregelen. De laatste jaren wordt die strijd steeds moeilijker, omdat zowat alle ingrepen van de regering van bovenaf ons tegenwerken, en de kansarmoede vergroten. Dat de cijfers uit steden daar als eerste het bewijs van vormen, is een belangrijk signaal. Een signaal dat het op Vlaams en federaal niveau anders moet. Een rode lamp die aangeeft dat deze regering faalt in wat ze had beloofd.

​

Maar we laten ons in Leuven niet ontmoedigen en nemen al langer op veel vlakken de verantwoordelijkheden van onze ministers over. We hebben zelf extra plaatsen in de kinderopvang gefinancierd en zo de wachtlijsten in onze stad weggewerkt. We reiken premies uit om de stijgende energiefacturen te compenseren, we geven een huurpremie aan wie op de wachtlijst blijft staan voor een sociale woning, we vullen het leefloon aan, we investeren in buurtwerk en ontmoeting ... We compenseren kortom heel wat asociaal beleid. En we zullen dat blijven doen. We zullen onverminderd blijven inzetten op het creëren, helpen vinden en grijpen van kansen. Op kinderopvang, opleiding, huisvesting, arbeidskansen, gezondheidszorg, gezinsondersteuning enzovoort. In directe relatie met mensen die tegenslag ervaren en zoekend naar een begrip van wat het betekent om te leven in (kans)armoede.

​

Ik roep dan ook op om de kansarmoedecijfers juist en op een eerlijke manier te interpreteren. Om te kijken naar wat er werkelijk gebeurt, op het veld. Naar wie écht de handen uit de mouwen steekt. Het is frappant dat rechtse politici nu lokaal de armoedebestrijder willen uithangen, terwijl diezelfden zowel nationaal en federaal de meest kwetsbaren keer op keer vol in het gelaat treffen met asociale maatregelen. Want het getoeter van net zij die de grootste verantwoordelijkheid dragen voor de schandalige armoedecijfers is niet alleen gênant, het is ronduit schandalig. Schaamte, waar is uw blos!

​

​