Minister Vandeurzen, durf uw nek uit te steken
Deze opinie verscheen op De Morgen
“Deze besparing treft enkel de minder gegoede Vlaming”
Stoere besparingen, efficiëntiewinst, en controledrift: het huidige Vlaamse beleid laat zich kenmerken door een wel erg starre visie. Dat de meeste maatregelen als een boomerang in het gezicht van de gemiddelde Vlaming zullen terugkeren, lijkt dan ook stilaan te dagen.
Het aanlokkelijke en populaire denkbeeld dat de Vlaming financieel beter zou worden van een doortastende en doorgedreven streng-Vlaamse vooruitgangsvisie, vertaalt zich in de praktijk niet bepaald in rooskleurige vooruitzichten.
Een beleid dat besparingsdrang en controledrift wil combineren? Faut le faire. De installatie van een stugge visie en controlerend bovenkader is dan ook helemaal niet kostenbesparend, laat staan efficiënt. Heel wat geld dat naar de essentie zou moeten vloeien, gaat immers verloren aan het bewaken van die essentie. Ook professor Standaert stelt in een opiniestuk (DS, 13 augustus) dat er heel wat bespaard kan worden op die controledrift. Daardoor zou meer geld naar de basis kunnen vloeien en kunnen nefaste besparingenmaatregelen vermeden worden.
Tarieven kinderopvang geen heilig huisje
Het kinderopvangbeleid in Vlaanderen is exemplarisch voor de absurde en perverse gevolgen van het huidige Vlaamse beleid. Vorige week rolde de minister van Welzijn (Jo Vandeurzen, CD&V) nog zijn spieren door aan te kondigen dat de tarieven van de kinderopvang voor hem “geen heilig huisje meer zijn”: kinderopvang wordt duurder. Dat betekent een plotse koerswijziging die niet alleen de factuur rechtstreeks naar de ouders, doorschuift, maar die ook volledig ingaat tegen alle afspraken die met de sector gemaakt zijn naar aanleiding van de voorbereidingen en invoering van het nieuwe decreet dat de organisatie en financiering van kinderopvang regelt.
Omdat enkel de laagste tarieven stijgen, gaat het over een besparing die de minder gegoede Vlaming raakt. Als je in die besparingscontext komt vertellen dat je meer betaalbare kinderopvang gaat organiseren, dan is ‘schijnheiligheid’ het enige juiste predicaat.
Eerst duurder maken en dan ‘betaalbare’ plaatsen creëren?
De intentie van de minister om enkel het laagste opvangtarief wat op te trekken, lijkt een haast symbolische besparing. Om toch maar te kunnen zeggen dat iedereen moet besparen? Voor velen is het wel degelijk een fundamenteel verschil. En dat terwijl de maximumfactuur buiten schot blijft: tarieven die momenteel al concurreren met wat in de privé gangbaar is. Die tarieven kúnnen en mogen ook niet meer naar omhoog, want ook daar staat het water aan de lippen van vele jonge ouders.
Alibi Jo?
De hoogste tarieven doen dalen, dat past natuurlijk niet in een besparingsregering. Dan pakken we maar de laagste aan? De minister probeert tegelijkertijd zijn besparingsgeweten te sussen én politiek te scoren. Want de publieke opinie gaat er maar al te graag van uit dat het louter profiteurs zijn die gebruik maken van die laagste tarieven: de werklozen, de vermeend zieken en uiteraard de onverantwoordelijke alleenstaande moeders. De minister doet niets minder dan zich een alibi verschaffen om de hoogste tarieven niet te moeten laten dalen.
“Enkel de meer gegoeden zullen kinderopvang kunnen bekostigen, de rest moet zijn plan maar trekken”
De beoogde maatregel levert direct slechts een habbekrats op. Indirect, daarentegen, zal de minister minder moeten uitgeven: de ‘dure’ gebruikers gaan er immers uit en de vrijgekomen plaatsten kunnen bijgevolg ingenomen worden door gebruikers met een hoger inkomen. Een dure plaats wordt zo inderdaad goedkoper, maar maakt ook een maatschappelijke opdeling. Enkel de meer gegoeden zullen kinderopvang kunnen bekostigen, de rest moet zijn plan maar trekken. Een beslissing die onze maatschappij in zijn geheel zwaar treft. Een besluit dat schaamteloos een ondergrens overschrijdt.
Klassen-kinderopvang?
Als enkel geld en efficiëntie tellen en alleen het recht van de sterkste speelt, is besparen gemakkelijk. Dat er daarbij bespaard wordt op onze kinderen en dus op de toekomst, is blijkbaar bijkomstig. Tenzij de minister natuurlijk de bedoeling heeft klassen-kinderopvang te installeren en de progressieve stekker uit het systeem trekken. Zou het?
Durf te investeren in de toekomst
Beste minister, durf uw nek echt uit te steken. Vlaanderen gaat gebukt onder een groot tekort aan kinderopvang. Zuiver dat tekort niet aan op kap van de meest kwetsbaren in onze samenleving, maar investeer. In meer betaalbare plaatsen voor iedereen. En in gegarandeerde kwaliteit. Want alleen zo gaan we als samenleving vooruit. Alleen zo nivelleren we de ongelijkheid. Niet alleen op niveau van de ouders, maar vooral op niveau van onze kinderen. Alleen zo investeren we in onze gezamenlijke toekomst.